Mechanizmy chińskiego rynku złota

Obecna struktura chińskiego rynku z Shanghai Gold Exchange (SGE) na czele, oparta na Chińskim Banku Centralnym, ma na celu:

• zarządzanie ilością złota będącego częścią pozarządowych chińskich rezerw złota
• dbanie o najwyższą jakość złota będącego częścią chińskich rezerw pozarządowych, podlegającego transakcjom handlowym na rynku
• zapewnienie Chińczykom bezpośredniego dostępu do rynku

System SGE został wprowadzony, aby stymulować zakup fizycznego złota przez obywateli i rozwijać chiński rynek złota w celu wspierania internacjonalizacji chińskiej waluty renminbi (inaczej yuan, juan).

SGE, czyli Giełda Złota w Shanghaju powstała w 2002 r., ale rynek chiński nie zmienił się od razu. People’s Bank of China (PBOC, Ludowy Bank Chin) miał monopol na handel złotem i srebrem w Chinach. Wyroby można było nabyć jedynie w wyznaczonych punktach handlowych, jednak powstanie SGE zapoczątkowało liberalizację rynku. Od 2004 r. indywidualne jednostki mogły już inwestować w złoto.

W 2007 r. rynek złota już w pełni funkcjonował. Po raz pierwszy wypłaty kruszcu ze skarbców SGE odpowiadały chińskiemu popytowi na złoto. CGA Gold Yearbook2007 podaje, że:

W 2007 r. wielkość wypłacanego kruszcu ze skarbców Shanghai Gold Exchange odpowiadała całkowitemu zapotrzebowaniu na złoto w 2007 r. iwyniosła 363.194 tony. W porównaniu do 2006 r. nastąpił wzrost o 48.02%, 8.82 punktów procentowych mniej niż poziom wzrostu podaży.

Od 2002 do 2007 r. wycofane złoto z SGE nie odpowiadało chińskiemu popytowi, gdyż reforma rynku nie była jeszcze wtedy w pełni wypracowana.

Istnieją pewne reguły wiążące całkowity popyt na złoto z transakcjami na SGE, które składają się na mechanizmy rynku złota.

Chiński handel złotem

Import złota bulionowego na chiński rynek może być przeprowadzony jedynie przez banki posiadające odpowiednią licencję PBOC, a ponadto każda nowa dostawa złota musi być zatwierdzona. Z kolei eksport kruszcu z kraju jest zabroniony. Istnieje 15 banków, które posiadają licencję na import złota:
1. Shenzhen Development Bank / Ping An Bank
2. Industrial and Commercial Bank of China
3. Shanghai Pudong Development Bank
4. Agricultural Bank of China
5. China Construction Bank
6. Bank of Communications
7. China Merchants Bank
8. China Minsheng Bank
9. Standard Chartered
10. Bank of Shanghai
11. Industrial Bank
12. Bank of China
13. Everbright
14. HSBC
15. ANZ

Złoto bulionowe, które zostało zaimportowane do Chin, powinno być sprzedane poprzez SGE zanim trafi na rynek wtórny. Jedynie tzw. standard gold może być przeznaczone do skarbców SGE. Jest to złoto pochodzące z zatwierdzonych przez SGE rafinerii z odpowiednimi oznaczeniami sztabek o następujących masach: 50gr, 100gr, 1kg, 3kg, 12.5kg i czystości Au9999, Au9995, Au999 oraz Au995. Standard gold, które jest przedmiotem transakcji w ramach SGE i SHFE, jest zwolnione z podatku VAT. Pozostała sprzedaż podlega opodatkowaniu.

Mennica Chińska wyjątkowo może eksportować złote monety Panda, a także jeszcze kilka innych firm, choć dopuszczalny tonaż złota non-standard (złotych wyrobów) jest nieznaczny.

Indywidualne jednostki mogą natomiast przewozić złoto do i z kraju, lecz tylko do 50gr w ramach zagranicznych podróży. W rzeczywistości reguła ta, zwłaszcza dotycząca importu, nie jest ściśle przestrzegana.

W Chinach opodatkowanie podatkiem VAT złota non-standard wynosi 17,5%, natomiast stawka podatku konsumpcyjnego dotyczące tego typu kruszcu to 5%. W samym Hong Kongu transakcje złotem nie są opodatkowane, dlatego też wielu Chińczyków przyjeżdża tu w celu zakupu biżuterii i wyrobów ze złota, a niektóre biura podróży oferują nawet specjalne wycieczki.

Wydobycie chińskich zasobów złota

Znaczna większość krajowego wydobycia kruszcu jest sprzedawana na SGE, zanim wejdzie na chiński rynek wtórny. Również importowane zasoby podlegają transakcjom na SGE. W 2013 r. wielkość złota pochodzącego z zagranicznych kopalni wynosiła 17.25 ton.

Z raportu China Gold International Resources Corp. Ltd. można przeczytać, że:

30 października 2002 r. SGE rozpoczęło działalność pod nadzorem Rady Państwa. Od tego momentu PBOC zaprzestało alokacji i nabywania złota. Wszyscy wytwórcy złota Chińskiej Republiki Ludowej mieli odtąd obowiązek sprzedaży złota bulionowego typu standard poprzez SGE, a ceny kruszcu miały być tu określone przez popyt i podaż rynkową, co zasadniczo zbiegało się z cenami złota na rynku międzynarodowym.

Ponieważ SGE charakteryzuje się największą płynnością, wydobywcy chętnie sprzedają złoto za jej pośrednictwem. Produkują oni zatem złote sztabki typu standard (50g, 100g, 1Kg, 3Kg i 12.5Kg, o czystości Au9999, Au9995, Au999 and Au995), sprzedając je właśnie poprzez SGE. Sprzedawane gdzie indziej, podlegają podatkowi VAT. Na SGE są z podatku zwolnione.

W rzeczywistości wydobywcy mogą sprzedawać non-standard gold już poza SGE.

Odzyskiwanie chińskiego złomu złota

Złom nie podlega obowiązkowym transakcjom za pośrednictwem SGE, choć ze względu na zwolnienie z podatku VAT złota typu standard, wiele rafinerii produkuje sztabki w giełdowym standardzie i kieruje na shanghajską giełdę.

Aby zrozumieć wszystkie dane związane z pomiarem chińskiego popytu na złoto, należy wyróżnić złom, który trafia na SGE jako:

• złom typu gold-for-cash, sprzedawany za gotówkę, który tworzy podaż i, tym samym wpływa na cenę
• złom typu gold-for-gold, pochodzący z biżuterii i innych wyrobów, które producenci sprzedają do rafinerii, kupując jednocześnie nowe sztabki na SGE by kontynuować produkcję

Ponieważ gold-for-gold tworzy zarówno podaż, jak i popyt, nie wywołując efektu netto na cenę złota, zatem taki złom nie jest uznawany przez GFMS jako podaż.

Tylko odpowiednie, akredytwane rafinerie mogą dostarczać sztabki do systemu SGE. Te, które wycofywane są ze skarbców, opuszczają łańcuch integralności. Aby zapobiec fałszowaniu, takie baryłki nie mogą już wrócić do skarbców SGE. Jedynym sposobem na sprzedaż ich poprzez giełdę jest powrót i przetopienie w rafineriach zatwierdzonych przez SGE.

Wycofywanie złota z SGE odpowiada całkowitemu chińskiemu popytowi na złoto.

Całkowitą podaż złota na giełdzie w Shanghaiu tworzy złoto pochodzące z: importu + kopalni + złom, a to które zostało wycofane, tworzy popyt. Zatem:

Import + Kopalnie + Złom = Całkowita Podaż = Złoto Wycofane z SGE = Całkowity Popyt

W zakresie wskaźników do pomiaru chińskiego popytu na złoto, można wyróżnić:

Złoto sprzedawane na poziomie detalicznym (to odpowiada danym WGC, które były znacznie zaniżone w stosunku do faktycznych wielkości wycofanego złota z SGE)

Import + Kopalnie = wielkość złota netto, jako pozarządowe rezerwy

Wielkość złota wycofanego z SGE minus złom typu gold-for-gold = całkowity popyt uwzględniający zmiany giełdowe

Wielkość wycofanego złota = całkowity popyt

Najważniejszym wskaźnikiem ukazującym całkowity popyt na chińskie zasoby kruszcu będzie z pewnością jednak wielkość wycofanego złota ze skarbców Shanghajskiej Giełdy (SGE). Dane te publikowane są w każdym tygodniu i przy okazji dowodzą, że WGC się myli w swoich obliczeniach o skali popytu na złoto w Chinach.

Zobacz też:

• Jak WGC się celowo myli w sprawie chińskiego popytu na złoto?
• Chińskie transakcje finansowane zastawem złota
• Przecieki z Wikileaks 1976r.: Ludowy Bank Chin skoncentrowany na złocie i SDRach
• Pierwsze oznaki rosnącego popytu na złoto w Indiach
• Ile złota kupiły Chiny przez ostatnie 2 lata?
• Chiny kupują złoto, import złota poprzez HongKong
• Gdzie i kiedy Hindusi kupują złoto
• Złoty skarbiec w Hong Kongu
• Giełda złota w Szanghaju z nowym parkietem dla złota
• Złoto w Chinach – tam to się dzieje

Treść powyższej analizy jest tylko i wyłącznie wyrazem osobistych poglądów jej autora i nie stanowi rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715).