Strona GłównaZłote monetyWszystko o złotej 20-dolarówce

Dane złotej 20-dolarówki:

Próba: 0,900

Waga: 33,44g

Masa czystego złota w monecie: 0,9675oz

Średnica/Grubość: 34/2,41mm

Lata emisji: Liberty Head 1850-1907, St.Gaudens 1908-1933

Dane złotej 10-dolarówki:

Draped Bust 1795-1804 – próba: 0,916

Waga: 17,5g

Masa czystego złota w monecie: 0,5154oz

Średnica: 33mm

Liberty Head 1838-1907 – próba: 0,900

Waga: 16,72g

Masa czystego złota w monecie: 0,4837oz

Średnica: 27mm

Indian Head 1908-1933 – próba: 0,900

Waga: 16,72g

Masa czystego złota w monecie: 0,4837oz

Średnica: 27mm

Amerykańskie złote dolary to monety o wyjątkowo barwnej historii. Głównie ze względu na ciekawe czasy w jakich były emitowane, czyli okres kształtowania i burzliwych przemian młodej gospodarki Stanów Zjednoczonych.

Pierwsza złota moneta USA to 10 dolarów “Eagle”

Pierwsza amerykańska złota moneta to 10 złotych dolarów potocznie zwana “Eagle“, czyli Orzeł. Wyemitowano ją w 1795 roku. Moneta mierzyła 27mm średnicy, ważyła 16,718g, próba .900, a więc zawierała 0,4838 oz szczerego złota. Na awersie widniał kobiecy profil LIBERTY symbolizujący zwycięstwo, wolność i niezależność. Na rewersie monety znajdował się orzeł bielik z rozpostartymi skrzydłami, tarczą na piersi, trzymający gałąź oliwną oraz strzały.zlote-10-dolarow-eagle-awers-rewers

Złote 10 dolarówki pochodziły spod ręki Christiana Gobrechta, głównego grawera mennicy US Mint. Awers z Liberty był inspirowany obrazem Benjamina Westa. Obraz ten nosił nazwę Venus in Omnia Vincit Amor, czyli “Miłość wszystko zwycięża”. Muza Wolności została na awersie przedstawiona w koronie z inskrypcją LIBERTY, a cały jej wizerunek otacza 13 gwiazd. Datę umieszczono na dole awersu. W 1839 roku Gobrecht, autor awersu, zmienił położenie wizerunku profilu Liberty i wycentrował go względem daty emisji monety. W takiej formie moneta była emitowana niezmiennie przez 68 lat.

Gorączka złota genezą powstania złotej 20-dolarówki “Double Eagle”

Tuż po pierwszej kalifornijskiej gorączce złota, strumień świeżego kruszcu napływającego do mennic był tak duży, że w 1849 roku kongres uchwalił emisję nowej większej monety o nominale 20 dolarów i wadze 33,43g. Ponieważ złota 20 dolarówka była następczynią 10 dolarówki, ochrzczoną ją potocznie Double Eagle, czyli Podwójny Orzeł.

20-zlotych-dolarow-double-eagle-awers-rewersPóźniejsze wielkie odkrycia złota w Nevadzie, Arizonie, Colorado i Alasce spowodowały olbrzymi, liczony w milionach uncji złota napływ kruszcu do mennicy US Mint. Z tego złota bito głównie 20 dolarówki, dlatego można uznać, że monety te były początkiem bogactwa dzikiego zachodu, a na całym świecie symbolizowały rodzące się bogactwo ameryki drugiej połowy dziewiętnastego wieku.

Ile warte było kiedyś złote 20 dolarów?

Złote 20 dolarów zawsze reprezentowało dużą wartość i siłę nabywczą. W 1900 roku stawka tygodniowa większości amerykańskiego społeczeństwa wynosiła mniej niż 20 dolarów. Aby lepiej wyobrazić sobie ile wówczas było warte 20 dolarów z pełnym pokryciem w złocie, to wystarczy spojrzeć na nowojorskie stawki wynajęcia pokoju w hotelu Plaza za 1,5 dolara, szybki obiad na mieście kosztował 1 cent, kolacja w najdroższej restauracji to koszt 75 centów,  a bilet do teatru na Broadway można było kupić za 35 centów. Krótko mówiąc trzeba było się mocno nagimnastykować, aby podczas jednego weekendu w Nowym Jorku wydać całe 20 dolarów.

Sterowiec-USS-Macon-USA-rok-1933

Koniec emisji złotych dolarówek, początkiem najdroższej złotej monety na świecie

Złote 20 dolarówki były emitowane nieustannie przez kilkadziesiąt lat, aż do słynnego roku 1933. Okres 1929 – 1934 to czas tzw. wielkiego kryzysu i obowiązującego standardu złota, w którym pieniądze maiły pełne pokrycie w złocie. W okresie tym królowała deflacja, czyli złoto i gotówka były królem. Ceny towarów spadały, ludzie oszczędzali na wszystkim i starali się gromadzić jak największe zapasy złota i gotówki. Władze monetarne dostrzegając zabójczą pętlę coraz bardziej zacieśniającą się na szyi rządu i całego społeczeństwa postanowiły obniżyć wartość pieniądza, czyli zdewaluować dolara i zaszczepić w ludziach przekonanie, że już nie warto kurczowo trzymać się gotówki. Z dnia na dzień władze obniżyły wartość dolara z 20,67$ za uncję do 35$ za uncję złota oraz wprowadzono zakaz posiadania złota i jego konfiskatę przez władze rządowe. Pomimo tego, że już w 1933 roku wyprodukowano sporą ilość złotych 20 dolarówek, to władze zdecydowały, że pójdą one na przetop i nie ujrzą światła dziennego. W 1937 roku, czyli w okresie likwidacji/przetapiania złotych 20 dolarówek (445 tys. sztuk) dokładnie je ważono, aby potwierdzić, że nikt sobie nie odłożył kilku na “pamiątkę”. Podczas ważenia monet okazało się, że brakuje kilkunastu złotych 20 dolarówek, których do lat 90-tych nie odnaleziono. Jak się później okazało w tamtym okresie w mennicy pracował “przedsiębiorczy” Israel Switt, którego podejrzewano o kradzież kilkunastu złotych monet, jednak wtedy nie udowodniono mu zarzucanych czynów.

Jedyna złota 20 dolarówka na aukcji w Kairze

Co ciekawe w 1954r. złota 20 dolarówka pojawiła się na aukcji w Kairze, kiedy wystawiano rzeczy należące do abdykowanego egipskiego króla Farouka. Jednak amerykański wywiad ponownie stracił gdzieś w gorących piaskach pustyni obwianą już legendą złotą monetę.

Król-Farouk-I-posiadacz-zlicytowanej-zlotej-monety-Double-Eagle-1933

Farouk I, król Egiptu, na zdjęciu z żoną i dzieckiem, po ucieczce z Egiptu w czasie pobytu na włoskim Capri.

Służby potajemnie kupują złotą 20 dolarówkę

Podwójny Złoty Orzeł pojawił się ponownie w 1996 roku, gdy jeden z pośredników w obrocie złotem próbował sprzedać ją służbom specjalnym (i zapewne sprzedał, lecz nie wiadomo za ile). Po kilku latach sporów Departament Skarbu postanowił wystawić legendarną złotą monetę na aukcję.

7,59 mln dolarów za złotą 20-dolarówkę

30 lipca 2002 roku odbyła się licytacja w nowojorskim domu aukcyjnym Sotheby’s. Trwała tylko 10 minut, bo kto by się wtedy interesował złotem, “przestarzałym i barbarzyńskim reliktem”, jak twierdził wówczas premier Wielkiej Brytanii, Gordon Brown, który wtedy w samym dołku sprzedawał brytyjskie złoto 🙂 Anonimowy kupiec nabył złotą 20 dolarową monetę Double Eagle za 6,6 mln USD + 15% premii + 20 USD nominału. Łącznie za blisko jedną uncję złota zapłacił “skromne” 7,59 mln USD.

Córka znalazła złote dolarówki ojca

Widząc jaką cenę na aukcji osiągnęła złota 20 dolarówka, w 2003 roku córka Switta zjawiła się w mennicy w Philadelphii z 10 złotymi 20 dolarówkami z 1933 roku, aby potwierdzić ich autentyczność. Jak później zeznawała, znalazła monety w rodzinnej skrytce. Monety te zostały skonfiskowane przez rząd USA.

Obecnie istnieją na świecie tylko trzy egzemplarze Double Eagle z 1933 roku o potwierdzonej autentyczności. Dwa z nich są w dyspozycji rządu amerykańskiego. Trzeci został kupiony w 2002 przez prywatnego inwestora za 7,59 mln dolarów.

Burzliwa historia matką wielu falsyfikatów

Wydarzenia te ukazują bardzo burzliwe dzieje monety po 1933 roku, ale poza oficjalnymi historiami znanymi wszystkim z prasy są jeszcze dzieje mniej oficjalne. W związku z tym, że po 1933 roku był zakaz gromadzenia złota, a na całym świecie nadal utrzymywał się duży popyt na kruszce. Wykorzystywali to fałszerze w Europie, którzy produkowali 20 dolarówki metodą odlewania stopu złota. Premia ponad cenę rynkową złota na tych monetach była tak duża, że w wielu przypadkach monety te były podrabiane złotem tej samej próby co oryginalne złote 20 dolarówki. Jeżeli moneta podrabiana była złotem tej samej próby, to posiada ona prawie takie same wymiary oraz wagę jak oryginał. Mogłoby się wydawać, że jej wartość również będzie taka jak oryginał, skoro to złoto takiej samej próby. Jednak cena podrabianej monety w takim przypadku będzie o około 200-300zł niższa. Skoro podrabiane złote 20 dolarów może mieć takie same wymiary jak oryginał, to jak rozpoznać tę prawdziwą złotą monetę?

falszywe-20-dolarowki-double-eagle-arSprawdzanie autentyczności złotej 20-dolarówki

Znaczna większość falsyfikatów produkowana była metodą odlewania, a więc nie zawsze, ale najczęściej średnica monety będzie większa o 0,5mm lub jeszcze więcej. Za pomocą grubościomierza trzeba również zmierzyć odległość płaskich powierzchni awersu i rewersu. Grubość ta dla autentycznej monety wynosi od 1,98 do 2,01mm. Sprawdzaniu wymiarów monety powinno oczywiście towarzyszyć sprawdzenie masy monety. Dla 100 procentowej pewności, warto również wykonać sprawdzenie próby złota z jakiego została wykonana moneta, bardzo przydatnym narzędziem do tego będzie waga wodna Archimedesa, niestety metoda kwasowa sprawdzania złota wysokich prób nie jest najlepszym i rekomendowanym sposobem. Po sprawdzeniu wymiarów i masy monety można przystąpić do sprawdzania pozostałych szczegółów złotej 20 dolarówki.

20-zlotych-dolarow-double-eagle-S-1892-rewersPrzydatna będzie lupa z powiększeniem x10, którą wykorzystuje się do sprawdzenia szczegółów wykonania monety. Znaczną większość złotych dwudziestodolarówek wyprodukowano metodą odlewania stopu złota, a więc trzeba się przyjrzeć elementom charakterystycznym dla monety. Przede wszystkim powierzchnia monety nie powinna posiadać pęcherzy, wyprysków oraz wzdłużnych pęknięć. Przestrzeń pomiędzy literami a krawędzią otoku monety powinna być pozbawiona wyprysków i pęcherzy. Litery napisów powinny być równej szerokości i wysokości, powinny posiadać ostre krawędzie. Fałszywe monety mają litery i cyfry grubsze z zaokrąglonymi krawędziami, czasami litery stykają się ze sobą, a powinny być rozdzielone. Postać na awersie monety powinna mieć oko z wyraźnie widocznymi szczegółami. Powierzchnie liter nie powinny również posiadać wklęsłości, które są znakiem stygnięcia odlewu. Rant monety jeśli jest ząbkowany, to ząbki powinny być w regularnych odległościach. Ząbki rantu powinny mieć także odpowiednią szerokość, a tym samym krawędzie rantu powinny być tylko delikatnie szlifowane. Jeżeli krawędzie rantu są mocno zeszlifowane, to także oznaka obróbki mechanicznej podrabianej odlewanej złotej 20 dolarówki.

Sprytne fałszowanie kolekcjonerskich dolarówek

Poza fałszowaniem standardowych złotych dolarówek, fałszerze wzięli się również za fałszowanie złotych monet z roczników, których nakład był w malej ilości. Jest to metoda zarabiania na wartości kolekcjonerskiej, czyli fałszerz inwestuje w wykonanie monety złotem tej samej próby, ale chce zarobić na dużo wyższej wartości numizmatycznej monety. W takim przypadku zamiast techniki odlewania stopu wykorzystują oni stempel robiony na bazie oryginalnej monety. Taką fałszywkę można poznać po kształcie i proporcjach liter, którym daleko do ideału. W tak podrabianej monecie występują zagłębienia na płaskich powierzchniach awersu, rewersu oraz powierzchni liter. Zagłębienia w podróbkach są pozbawione ostrych krawędzi, wynika to niedoskonałości sfałszowanego stempla. Gwiazdki przy otoku monety powinny być identyczne, równo ułożone i zorientowane swym położeniem według ustalonej reguły (np. co druga gwiazdka skierowana jest ramieniem do rantu, a jednocześnie co druga gwiazdka zorientowana jest swą wklęsłością do rantu). Ponadto monety podrabiane stemplem wyglądają bardzo świeżo, tak jak byłyby prosto z mennicy pod względem koloru złota i czystości zagłębień monety, a jednocześnie widać na nich niedoskonałości, brak wyrazistości wykonania i rozmycie szczegółów. To są takie dwie cechy, które się ze sobą kłócą, bo albo moneta była mało w obiegu, wygląda świeżo i posiada dużą wyrazistość, albo funkcjonowała długo w obiegu, posiada dużą ilość zabrudzeń, uszkodzeń i zniekształceń. Oczywiście moneta mogłaby być czyszczona chemią, ale nawet po czyszczeniu nie powinna tak wyglądać jak spod fałszywego stempla.

Jeżeli również znasz jakieś ciekawostki z badania autentyczności monet to zamieść komentarze poniżej.

Zobacz też:

Treść powyższej analizy jest tylko i wyłącznie wyrazem osobistych poglądów jej autora i nie stanowi rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715).

Piotr Kowalski S.K.A.

Tel: +48 71 300 13 80
Fax: +48 71 300 13 80
e-mail: biuro#goldco.pl zamiast # wpisz @
Goldco Piotr Kowalski S.K.A.: ul. Kamienna 135 lok.16, 50-545 Wrocław

Tags: , , , ,

10 komentarzy

  1. Julia says: 29 września 2020
  2. Anonim says: 25 lutego 2019
  3. Darek says: 2 kwietnia 2018

Zostaw Odpowiedź