Strona Główna › Srebrne monety › Skala rzadkości monet według Czapskiego

wrz 04

Wartość monet i innych numizmatów szczególnie zależy od ich ilości w obiegu. Dla współcześnie emitowanych monet, takie dane oczywiście są dostępne. Ale na przykład dla złotych monet bitych kilkaset lat temu takie dane już są trudno osiągalne.

Skala rzadkości monet Emeryka Hutten Czapskiego

Wychodząc naprzeciw temu wyzwaniu wybitny polski numizmatyk Emeryk Hutten-Czapski w XIX wieku opracował skalę rzadkości wyrażoną symbolami R, R1 – R8, R*. Skala ta odnosi się zazwyczaj do starego mennictwa, gdzie nie były prowadzone dokładne katalogi z danymi poszczególnym emisji monet. Można je jednak w przybliżeniu oszacować.

R stopniem skali rzadkości monet

Jeżeli według tej skali brak jest oznaczenia, to znaczy, że zachowanych monet jest więcej niż 400 000. Oznaczenie rzadkości monet wyrażone literą R oznacza, że znana ilość zachowanych monet mieści się w przedziale 80001 – 400000 sztuk. Symbol R1 w skali rzadkości Czapskiego oznacza, że znana ilość zachowanych monet mieści się w przedziale 15001 – 80000 sztuk. Wraz ze wzrostem cyfry przy literze R maleje ilość zachowanych monet, a to oznacza, że wartość takiej monety lub numizmatu rośnie.

Dokładne rozłożenie ilości zachowanych monet według skali rzadkości, wygląda tak:

Ilość monet znanych (zachowanych):

R* – 1 (unikat)
R8 – 2-3
R7 – 4-6
R6 – 7-25
R5 – 26-120
R4 – 121-600
R3 – 601-3000
R2 – 3001-15000
R1 – 15001-80000
R – 80001-400000
Brak oznaczenia – powyżej 400000

Skala rzadkości Czapskiego wykorzystywana jest do dzisiaj w większości katalogów, m. in. w katalogach Kopickiego.

Skala rzadkości monet to tylko przybliżona częstotliwość występowania monet

Niektóre oceny rzadkości monet w katalogach monet nie są zupełnie dokładne. Przykładem może być piętnastowieczny halerz oświęcimski ze skalą zachowania w katalogach wynoszącą R8 – zachowane 2 – 3 egzemplarze. Jednak na rynku dotychczas pojawiło się tych monet kilka razy więcej. Jest to prostym dowodem na to, że nie należy tej skali traktować jako dokładne i rzeczywiste określenie rzadkości monety, ale jako przybliżona częstotliwość jej występowania.

Podobny temat poruszyliśmy w:

Treść powyższej analizy jest tylko i wyłącznie wyrazem osobistych poglądów jej autora i nie stanowi rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715).