Złoty 1 dolar, najmniejszy z nominałów wśród złotych monet Stanów Zjednoczonych. Pierwszy raz pojawił się w 1849 r. Oprócz dolara, rząd wprowadził wówczas także monetę double eagle, aby wykorzystać ogromne ilości złota napływające w efekcie kalifornijskiej gorączki złota z zachodu na wschód USA. Monety 1-dolarowe produkowano aż do 1889 r., choć po wojnie secesyjnej bicie złotych monet zostało znacznie ograniczone.

W dzisiejszych czasach całkowity popyt na te amerykańskie złote monety pochodzi od kolekcjonerów, którzy poszukują wszystkich trzech odmian złotej dolarówki:

• Pierwszy z nich to Typ I z wizerunkiem Miss Liberty, takim samym jak na złotej monecie 20-dolarowej 20 USD Double Eagle. Produkcja trwała od 1849 do 1854 r.
• Od 1854 do 1855 r. bito dolary Typu II z motywem indiańskiej księżniczki i kontynuowano produkcję tej monety jeszcze w 1856 r., ale już tylko w Mennicy w San Francisco.
• Od 1856 r. rozpoczęto produkcję kolejnej odmiany dolarówek – Typu III i bito je aż do 1889 r. Tu portret indiańskiej księżniczki nieco zmodyfikowano.

1 Złoty Dollar USA Typu I był używany w codziennym obiegu i posiadają najwięcej śladów zużycia. Początkowo średnica wynosiła 13 mm, a w 1854 r. zwiększono rozmiar do 15 mm, aby monetę łatwiej było utrzymać w dłoni. Wraz z rozpoczęciem bicia tych monet z widocznym na awersie wizerunkiem indiańskiej księżniczki, wystąpiły problemy techniczne z użyciem matrycy. Stempel menniczy miał zbyt dużą dokładność wykonania i po wykonaniu bicia krążka metalowego nie były widoczne wszystkie drobne zagłębienia w portrecie księżniczki, a także na rewersie występował problem z dokładnym odwzorowaniem dwóch centralnych liczb np.: w dacie 1854 środkowe dwie cyfry, czyli 85 były słabo wybite i połączone ze sobą. W efekcie elementy rewersu i awersu monet były wówczas mało wyraźne. Efekt braku wyrazistości jest tym bardziej zauważalny obecnie, gdy monety te liczą już często ponad 150 lat istnienia na rynku. Z powodu problemów ze stemplem menniczym.

1 Złoty Dollar USA Typ I rocznik 1851

• Średnica: 12,7 mm
• masa: 1,7 g
• Próba złota: .900

Wśród wszystkich odmian złotej jednodolarówki [złoty 1 Dollar United States of America], najrzadsze są monety Typu II.

1 Złoty Dollar USA Typ II rocznik 1856

• Średnica: 14,3 mm
• masa: 1,7 g
• Próba złota: .900

Liczba wyemitowanych egzemplarzy to niecałe 2 mln sztuk, podczas gdy emisja monet Typu I tylko w 1853 r. wyniosła 4 mln sztuk. Również złote jednodolarówki Typu III produkowane były w znacznie większej ilości niż te Typu II.

1 Złoty Dollar USA Typ III rocznik 1863

• Średnica: 14,3 mm
• masa: 1,7 g
• Próba złota: .900

Złote 1-Dollarówki o największej rzadkości występowania

Szczególnie rzadkie są monety z mennic w Charlotte i Dahlonega (oznaczenie monet: 1855-D, 1856-D, 1860-D oraz 1861-D).

Spośród monet wyprodukowanych w Mennicy w Philadelphii, najcenniejsze są roczniki 1875, z czego 20 sztuk to monety lustrzane Proof, a tylko 400 sztuk to zwykłe monety obiegowe.

Wszystkie roczniki nieobiegowych, czyli lustrzanych złotych dolarówek bitych do roku 1878 włącznie to rzadkość. W latach 1878 – 1879 nastąpił wzrost spekulacji numizmatycznej i mennice zalały rynek złotymi dolarówkami w wersji lustrzanej Proof. Większość tych nieobiegowych monet została przez przypadek zachowana, jako numizmaty z lat 1850 Mennicy w Philadelphii. Po roku 1879 nastąpiło wychłodzenie gorączki numizmatycznej, zmniejszył się popyt i już złote dolarówki z roczników 1879 – 1889 charakteryzowały się mniejszymi nakładami emisji.

Dokładny opis poszczególnych typów złotych monet 1 Dollar United States of America

1 Dollar 1849 – 1854 Typ I:

Pierwsze złote dolary były to małe monety, przedstawiające wizerunek Miss Liberty (taki sam, jak na bitych rok później nominałach 20 USD). Dzięki napływowi złota z Californii, ilość kruszcu do produkcji była wystarczająco duża. W latach od 1849 do 1854 złote dolary były produkowane przez Mennice w Philadelphii, Nowym Orleanie, San Francisco, Dahlonega oraz Charlotte. Największym producentem była jednak Philadelphia. Najtrudniej na rynku spotkać złote 1-Dollarówki z mennic w  C – Charlotte oraz D – Denver.

1 Złoty Dollar USA Typu I rocznik 1851

Wyjątki i cechy szczególne złotych monet 1 Dollar z okresu 1849 – 1854:

1. Złota moneta 1 Dollar 1849r. bez oznaczenia L na awersie i z oznaczeniem L

To trzecia pod względem rzadkości występowania na aukcjach monet złota 1-Dollarówka. Większość spotykanych egzemplarzy tych jednodolarówek to monety w stanie nieobiegowym, które zostały zachowane na pamiątkę jako pierwsze złote dolary emitowane przez USA. Decyzję o emisji tych monet podjęto uchwaleniem ustawy z dnia 3 marca 1849 roku, a już w 8 maja 1849 roku wyprodukowano pierwszą taką monetę.

Pierwszym projektantem tej monety był James Barton Longacre (najbardziej znany ze swego projektu głowy Indianina, która znalazła się po raz pierwszy na monetach Indian Head Cent). Longacre będąc bardzo dumnym z projektu nowej monety w postaci złotej 1-Dollarówki dodał na awersie w skrajnie dolnej części szyi Liberty. Jednak przez przeoczenie pracowników mennic, nie wszystkie stemple w roku 1849 mennicze posiadały literę L na awersie i przez to w obiegu znalazły się monety “z literą L” oraz “bez litery L”.

1 Złoty Dollar USA Typu I rocznik 1849 z oznaczniem L na awersie i bez oznaczenia L na awersie

2. Złota moneta 1 Dollar 1849r. otwarty wieniec na rewersie (regularne bicie) i zamknięty wieniec

Złota 1-Dollarówka z 1849 roku z zamkniętym wieńcem na rewersie, to jeden z najczęściej występujących egzemplarzy na rynku. Prawdopodobnie moneta ta stanowi połowę nakładu liczącego 688 567 sztuk emisji tego rocznika w mennicy Philadelphia. Mimo to monety te nie są tak popularne jak te z roczników 1851, 1852, 1853 i 1854.

Złota 1-Dollarówka z roku 1849-C [ważne: litera C, oznacza mennicę w Charlotte] z zamkniętym wieńcem. To moneta często spotykana w bardzo dobrych lub doskonałych stanach zachowania. Jednak rzadko można spotkać egzemplarze pozbawione oznak obiegu. Zazwyczaj monety te nie osiągają gradingu wyższego niż MS-50. Prawdziwa rzadkość to Złota 1-Dollarówka z roku 1849-C z otwartym wieńcem. Również 1850-C to duża rzadkość. Pod względem rzadkości występowania na aukcjach moneta 1849-C z otwartym wieńcem należy do drugiej z najrzadziej występujących monet. Ponadto na rynku nie spotyka się tych monet w menniczym stanie zachowania.

1 Dolar 1854-1856 Typ-II:

Popularność złotej jednodolarówki z 1854 r. skutkowała w tym roku decyzją o emisji nowej złotej monety 3 USD. Obie zaprojektowane zostały przez Jamesa Bartona Longacrea. Awers monety przedstawiał wizerunek Miss Liberty, której głowa jest jednak mniejsza niż na monetach Typu I One Gold Dollars, ale efekt jest taki sam ze względu na inne uczesanie postaci. Rewers natomiast jest dokładną kopią Flying Eagle Cent. Średnica złotej 1-Dollarówki Typu II Gold Dollar jest większa niż Typu I, ale ze względu na tę samą wagę, moneta ta jest nieco cieńsza.

1 Złoty Dollar USA Typu II rocznik 1856

Ten typ monet charakteryzuje się dość słabym biciem, co widoczne jest na najważniejszych punktach, dacie oraz literach L w słowie Dollar. Mimo wszystko moneta cieszy się dużym zainteresowaniem wśród kolekcjonerów.

W 1956 r. ze względu na problemy z wybiciem wizerunku, został on zmieniony i wprowadzono monety Typu III.

Najrzadszą złotą monetą 1-Dollarową jest 1855-D, z kolei najbardziej popularne roczniki to 1854 i 1855, obydwa pochodzą z Mennicy w Philadelphii.

Tylko sześć złotych monet 1-Dollar otrzymało certyfikację PCGS, jako MS-67 i tylko roczniki 1854 i 1855 posiadają egzemplarze lustrzane typu Proof.

Wskaźniki popularności na aukcjach monet wskazują, że złote 1-Dollarówki z roczników 1854 i 1855 są niemal tak samo często spotykane. Natomiast pozostałe dane dowodzą, że rocznik 1854 plasuje się na trzecim miejscu w rankingu  popularności złotych 1-Dollarówek Typu II.

1 Dolar 1856-1889 Typ III:

W tych rocznikach zmieniony został nieco wizerunek postaci znajdującej się na awersie monety. Głowa Miss Liberty została powiększona, włosy inaczej ułożone i fryzura przedstawiona w bardziej poziomym położeniu. Założeniem było, aby zminimalizować ilość miejsc, w których zachodzą na siebie zagłębienia na matrycy, co pozwoli, aby metal wszedł tu równo i odbicie było wyraźne. Efekt jest dość widoczny i zadowalający, choć najsłabsze egzemplarze wciąż jeszcze produkowała Mennica w Dahlonega.

1 Złoty Dollar USA Typu III rocznik 1863

Największa emisja monet miała miejsce w latach 1856 i 1862. Tylko w 1856 r. wyprodukowano 2 mln sztuk (dla porównania: w 1875 zaledwie 400 złotych 1-dolarówek, a w każdym innym roku pomiędzy 3 000 a 5 000 sztuk). Najrzadsze i najbardziej pożądane to 1856-D and 1861-D.

Najtrudniejsze do zdobycia są te o wysokim stopniu gradingu. Najwyższy do tej pory wystawiony dla złotego dolara to oznaczenie MS-69. Stopień ten uzyskały dwie monety: jedna z 1864, a druga z 1880 r.

Wyjątki i cechy szczególne złotych monet 1 Dollar z okresu 1886 – 1889:

1. Złota moneta 1 Dollar 1856r. z pochyłą cyfrą 5 w roku emisji na rewersie

To jedna z bardziej popularnych złotych 1-Dollarówek typu III. Jednak trzeba pamiętać, że pomimo dużej popularności tej monety, dużo częściej na rynku spotykane są złote 1-Dollarówki z lat 80-tych XIX wieku. Ma to swoje konsekwencje w cenie monet.

2. Złota moneta 1 Dollar 1873r. z otwartą cyfrą 3 w roku emisji na rewersie

1-Dollarówka z otwartą cyfrą 3 należy do często spotykanych monet. Natomiast moneta z zamkniętą cyfrą 3 należy do monet rzadko spotykanych.

Zobacz też:

• Austriackie złote monety – Filharmonik, Dukat, Gulden – baza wiedzy
• Wszystko o złotej 20-dolarówce
• Nakłady, wielkości emisji Amerykańskich Złotych Orłów
• Krugerrand – wielkość emisji poszczególnych roczników
• Złoty Australijski Kangur i Złota Australijska Seria Księżycowa, czyli złote monety bulionowo kolekcjonerskie
• Niesortowane sztabki złota i sortowane sztabki
• Złote sztabki i złote monety najlepszym zabezpieczeniem przed inflacją
• Monety Bulionowe czyli Monety Inwestycyjne – genialność w prostocie
• Srebrne Monety – najbardziej wartościowe amerykańskie monety
• Skala rzadkości monet według Czapskiego
• Dziwna historia najdroższej złotej monety świata
• CertiCard zwane też CertiPack, czyli Złoto Certyfikowane w Mennicy
• Im wyższe cena złota, tym więcej fałszerzy. Inwestorze pilnuj się!
• Ocena stanu zachowania monet, czyli Grading monet
• MCMLXXXVI – który to rok na monecie?

Treść powyższej analizy jest tylko i wyłącznie wyrazem osobistych poglądów jej autora i nie stanowi rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715).