Jak działa największa giełda złota?

CME to największa giełda instrumentów pochodnych na świecie. Handluje się tam wszystkie towary ze złotem w roli głównej. W skład całej giełdowej korporacji CME wchodzi nowojorska platforma obrotu złotem, określana nazwą COMEX. COMEX to stara nazwa, jaką giełda złota z siedzibą w Nowym Jorku nosiła przed jej przejęciem przez grupę CME. Dziś giełda złota COMEX będąca częścią grupy CME to największa pod względem obrotów giełda złota na świecie.

za: CME Group

W jaki sposób sztabki złota trafiają na giełdę złota?

Złoto jest wydobywane przez kopalnie złota lub odzyskuje się je ze złomu złota. Stopy złota trafiają do rafinerii, które się przetapia w celu uzyskania finalnego produktu pod postacią sztabek złota wykonanych specjalnie i zgodnie ze specyfikacją techniczną giełdy złota, w tym przypadku CME Group [dawniej COMEX].

Wyprodukowane przez rafinerie sztabki mogą należeć do:

• rafinerii – [rafineria kupiła na swój rachunek złoto i przetopiła je na sztabki, które dostarczy do skarbca giełdy złota]
• klientów rafinerii – [dysponujący złotem klienci rafinerii zlecili jej przetopienie powierzonego kruszcu na sztabki złota, które zostaną dostarczone do skarbca giełdy złota]

Nie każda mennica może dostarczać sztabki złota na giełdę złota

Jednak nie każda rafineria może dostarczać wyprodukowane przez siebie sztabki złota na giełdę. Rafineria musi mieć akredytację danej giełdy, na którą chce zrobić dostawę swych sztabek złota. Akredytacja giełdy dla określonych mennic jest niezbędna, aby giełda mogła utrzymać najwyższą jakość gromadzonych sztabek w swych skarbcach i jednocześnie dbać o bezpieczeństwo kapitału inwestorów obracających kontraktami na giełdzie złota. Rafinerie dysponujące akredytacjami największych giełd to między innymi Heraeus, Argor-Heraeus, Johnson Matthey, Perth Mint, Metalor i inne. Pełna lista mennic akredytowanych przez giełdę CME [COMEX] dostępna pod http://www.cmegroup.com/trading/metals/gold-brands.html

Transport złota na giełdę

Po wyprodukowaniu sztabek złota przez rafinerie/mennice, muszą one trafić do skarbca giełdy. Jednak w celu zachowania najwyższych procedur bezpieczeństwa i wyeliminowania ryzyka podmiany sztabek, giełda ma podpisane kontrakty z firmami konwojującymi transporty złota z mennicy do skarbca giełdy. Uprawnienia do transportu złota na giełdę mają takie korporacje jak ViaMat lub IBI Armored. Nie ma innej możliwości przemieszczenia złota pomiędzy mennicami, a giełdą jak za pomocą tych kilku firm.

Na giełdę trafiają tylko nowe sztabki złota

Giełda, aby zapewnić najwyższą jakość gromadzonych sztabek określiła jedną jedyną możliwość wpływu sztabek do skarbca. Ścieżka ta wygląda następująco Akredytowana mennica -> Zakontraktowany transporter -> Skarbiec Giełdy. To znaczy, że wyprodukowane przez akredytowaną mennicę sztabki z rynku wtórnego nie mogą wpłynąć do skarbca mennicy, bo trafiają do niego tylko i wyłącznie nowe i świeżo wytopione sztabki. Gdyby jakiś uczestnik giełdy chciał dostarczyć do skarbca giełdy swoje sztabki z prywatnego skarbca, to najpierw musiałby je dostarczyć do rafinerii, zlecić jej przetopienie na nowe sztabki, a następnie przetransportować certyfikowanym konwojem do skarbca giełdy.

To samo dotyczy sztab pobranych ze skarbca giełdy w ramach fizycznego odbioru złota z giełdy. Pomimo tego, że ktoś pobrał sztabki złota bezpośrednio z giełdowego skarbca złota, to nie może już ich ponownie bezpośrednio wprowadzić do giełdowego skarbca. Musi on przetransportować swe złoto poprzez przetopienie w rafinerii, następnie transport certyfikowanym konwojem i na końcu dopiero do giełdowego skarbca.

Proces przepływu złota ustalony przez giełdę daje gwarancję wysokich standardów i jakości złota przechowywanego w skarbcach giełdy.

Dwie grupy sztabek złota na giełdzie

Giełda w swoich skarbcach rozróżnia dwa typy sztabek złota:

• dostępne
• zarejestrowane

Kiedy złoto dostarczone do skarbca giełdy uważa się za dostępne, a kiedy za zarejestrowane?

W momencie gdy sztabki są przywożone do giełdowego skarbca, od razu nadaje im się status dostępnych dla pokrycia w kontraktach handlowanych na giełdzie. Po nadaniu sztabkom złota statusu dostępnych, ich właściciel w każdym momencie ma prawo do dostawy ich na giełdę. Gdy właściciel sztabek złota zgłosi giełdzie żądanie ich dostawy na giełdę, giełda wydaje takiemu właścicielowi sztabek złota paragon i od tego momentu sztabki te klasyfikowane są jako zarejestrowane.

Przewagi złota sklasyfikowanego jako dostępne

Sztabki złota sklasyfikowane jako dostępne mogą, ale nie muszą kiedykolwiek uzyskać statusu zarejestrowane, ponieważ ich właściciel może traktować giełdowy skarbiec tylko i wyłącznie jako przechowalnie swego złota, by później przetransportować je w inne miejsce do innego odbiorcy. Dlatego złoto w giełdowym skarbcu sklasyfikowane jako dostępne może należeć do inwestorów, mennic, funduszy inwestycyjnych, banków lub kopalni. Wielokrotnie tacy uczestnicy rynku złota przechowywali je w giełdowym skarbcu tylko i wyłącznie po to, aby później dostarczyć je do swoich odbiorców końcowych. Złoto oznaczone jako dostępne jest dużo bardziej płynne niż zarejestrowane, bo można je relokować w każdym momencie.

Sztabki zarejestrowane przeznaczone do fizycznej dostawy na giełdzie

Złoto sklasyfikowane jako zarejestrowane jest przeznaczone przez giełdę CME do dostawy towaru w ramach dostaw fizycznego kruszcu wynikających z rozliczeń kontraktów terminowych handlowanych na CME. Złoto zarejestrowane przeznaczone jest dla tych uczestników rynku, którzy jawnie żądają otrzymania fizycznego kruszcu zamiast rozliczenia gotówkowego w USD. Dostawa złota w ramach rozliczeń giełdowych kontraktów nie musi wpływać na zmianę ilości zgromadzonych sztabek złota w giełdowym skarbcu, bo sztabki te nadal pozostają sklasyfikowane jako zarejestrowane, a właściciela zmienia jedynie paragon przyporządkowany do danej sztabki złota.

Paragon dla każdej zarejestrowanej sztabki złota

Uczestnik rynku, który nabył złoto w ramach rozliczenia kontraktów terminowych i posiada paragon, może zażądać pobrania sztabki złota z giełdowego skarbca, ale jest to skomplikowany proces i trwa trochę czasu. W momencie opuszczenia przez sztabkę skarbca, pobranej na żądanie uczestnika rynka, sztabka zostaje wykreślona z rejestru giełdowego i ponownie już nie może do niego wrócić. Gdyby inwestor chciał jeszcze raz zdeponować pobrane złoto w giełdowym skarbcu musiałby dać je do rafinerii na przetop nowych sztab złota, które zgodnie ze skrupulatnie pilnowaną procedurą trafiłyby poprzez certyfikowany konwój do giełdowego skarbca.

Jak działa giełdowy rejestr sztabek złota?

Paragony przyporządkowane ściśle do sztabek złota są kwitami na okaziciela. Aktualny właściciel paragonu musi płacić na rzecz giełdy opłatę za przechowanie sztabki złota. W największej ilości przypadków inwestor, który zdecydował się na odbiór sztabek złota, pozostawia paragon u swego brokera, który zajmuje się opłacaniem kosztów przechowywania. Oczywiście każdy inwestor ma prawo do osobistego przechowywania paragonu i rozliczania się z giełdą, ale obecnie jest to prawie niespotykane.

Jak działa giełda złota?

Na giełdzie handlowane są kontrakty terminowe, którą stanowią umowę na dostawę określonej ilości towaru w określonym czasie. Podstawą funkcjonowania tych kontraktów jest depozyt zabezpieczający, który umożliwia zakup 100 uncji złota przy wykorzystaniu gotówki pozwalającej na zakup tylko 1 uncji złota. Powoduje to bardzo dużą płynność tego rynku. Znaczną część tej płynności zapewniają spekulanci, którzy starają się zarabiać pieniądze wykorzystując ruchy cen złota. Wszystko to umożliwia kopalniom, rafineriom, producentom i sprzedawcom ochraniać swój kapitał ulokowany w towarze od ryzyka zmian cen złota na wolnym rynku. To główny powód istnienia kontraktów terminowych na złoto.

Zapasy złota w giełdowym skarbcu ściśle powiązane z ceną złota

Kiedy spada ilość zarejestrowanych sztabek złota w giełdowym skarbcu oznacza to, że również spada cena złota, bo uczestnicy rynku widzą lepsze zastosowanie dla złota niż przechowywanie go w skarbcu. Kiedy cena złota rośnie, rosną również zapasy złota w skarbcu, bo coraz większa ilość inwestorów jest zainteresowana akumulacją złota jako środek przechowania kapitału.

O czym świadczy ilość zgromadzonego złota na giełdzie?

Na podstawie ilości zapasów złota na giełdzie można jedynie wnioskować co się bardziej opłaca w danej chwili uczestnikom rynku. Jak cena złota rośnie, to coraz większa ilość graczy chce posiadać złoto jako środek przechowania wartości. Jak cena złota spada, to coraz większa ilość uczestników znajduję zastępczy sposób zagospodarowania kruszcu niż przechowywanie go. Dlatego na podstawie zgromadzonych zapasów złota nie można budować teorii o fundamentach rządzących rynkiem złota.

Podobny temat poruszyliśmy w:

• Lista mennic akredytowanych w LBMA. Czerwiec 2014
• Dostawa złota Loco London, czyli jak to się robi w LBMA
• LBMA – od samorodka do kiloton sztabek złota
• Złote bulionowe rachunki na LBMA. Co to jest złoto alokowane i niealokowane?
• Ceny złota- Jak są ustalane na London Gold Fixing
• Dostawa złota i srebra – Good Delivery i trudne wymogi LBMA dla Mennic
• Ceny złota na London Gold Fixing- Gdzie i Jak sprawdzić?
• Ile złota na Londyńskiej Giełdzie Złota i dlaczego niektórzy twierdzą, że dużo za mało?
• Jak działa największa giełda złota?

Treść powyższej analizy jest tylko i wyłącznie wyrazem osobistych poglądów jej autora i nie stanowi rekomendacji w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715).